ƠN LINH HỨNG VÀ CHÂN LÝ CỦA SÁCH THÁNH
Lời xuất phát từ Thiên Chúa
và nói về Thiên Chúa để cứu độ thế giới
Bản Việt ngữ này dịch từ bản dịch Anh ngữ:
Te Inspiration and Truth of Sacred Scripture.
Te Word that comes from God and speaks of God
for the salvation of the world.
Liturgical Press, Collegeville, Minesota, 2014.
Dịch giả: Tomas Esposito, Ocist. và Stephen Gregg, Ocist.
Duyệt lại: Fearghus O’Fearghail
Và tham khảo bản dịch Pháp ngữ:
Inspiration et Vérité de l’Écriture Sainte
của Cha Olivier Artus
x. http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/pcb_
doc_index.htm
Cha Giuse Phan Tấn Tành, O.P. đã duyệt lại bản dịch Việt ngữ,
đối chiếu với nguyên bản:
Ispirazione e Verità della Sacra Scrittura.
La parola que viene da Dio parla di Dio per salvare il mondo.
http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/pcb_
documents/rc_con_cfaith_doc_20140222_ispirazione-verita-sacrascrittura_it.html
và thêm bài viết Giới thiệu Văn kiện
cùng với các chú thích trong bản dịch.
————————
NỘI DUNG
Lời nói đầu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
DẪN NHẬP TỔNG QUÁT . . . . . . . . . . . . . . 35
1. Phụng vụ Lời và khung cảnh Tạ Ơn . . . . . . . . . .37
2. Bối cảnh để nghiên cứu ơn linh hứng và chân lý của Kinh Thánh . . . . . . . . . . .39
3. Ba phần của văn kiện này . . . . . . . . . . . . . .42
PHẦN THỨ NHẤT ……………45
CHỨNG TỪ CỦA CÁC VĂN PHẨM KINH THÁNH
LIÊN QUAN ĐẾN NGUỒN GỐC CỦA CÁC VĂN PHẨM NÀY:
XUẤT XỨ TỪ THIÊN CHÚA
1. Dẫn nhập . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45
1.1. Mặc khải và Linh hứng trong Dei Verbum và trong Verbum Domini . . . . .. 46
1.2. Các văn phẩm Kinh Thánh và xuất xứ thần linh của các văn phẩm ấy . . . . 47
1.3. Các văn phẩm của Tân Ước và tương quan
của các văn phẩm ấy với Đức Giêsu . . . . . 51
1.4. Các tiêu chuẩn để trình bày mối tương quan
với Thiên Chúa trong các văn phẩm Tân Ước. . . 54
2. Chứng từ của các bản văn chọn trong Cựu Ước . . . . .57
2.1. Ngũ Thư. . . . . . . . . . . . . . . . 57
2.2. Các sách Ngôn sứ và các sách Lịch sử. . . . . . 61
2.2.1. Các sách Ngôn sứ: các sưu tập những điều Đức Chúa
đã nói với dân của Người qua các sứ giả của Người . . . . . . . . . .62
2.2.2. Các sách Lịch sử: Lời của Đức Chúa có hiệu lực
không sai lầm và kêu gọi hoán cải . . . . . . . . . . 66
2.3. Các Thánh vịnh . . . . . . . . . . . . . 69
2.3.1. Kinh nghiệm về sự can thiệp của Thiên Chúa
trong cuộc đời của những người tin. . . . . . 70
2.3.2. Kinh nghiệm về sự hiện diện quyền năng
của Thiên Chúa trong đền thánh . . . . . . 72
2.3.3. Kinh nghiệm về Thiên Chúa, nguồn mạch của khôn ngoan . . . . . . . . 74
2.4. Sách của Sirac . . . . . . . . . . . . . . 76
2.5. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . 80
3. Chứng từ của các bản văn chọn trong Tân Ước . . . . .81
3.1. Bốn sách Tin Mừng . . . . . . . . . . . . 81
3.1.1. Đức Giêsu, đỉnh cao của mặc khải Thiên Chúa
cho mọi dân nước . . . . . 82
3.1.2. Sự hiện diện và việc đào tạo những chứng nhân mục
kích và những người phục vụ Lời . . . . . . 85
3.2. Các sách Tin Mừng nhất lãm . . . . . . . . 86
3.2.1. Đức Giêsu và mối tương quan độc nhất của Người với Thiên Chúa. . . 87
3.2.2 Đức Giêsu và vai trò của Người trong lịch sử cứu độ . . . . . .93
3.2.3. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . 96
3.3. Sách Tin Mừng của Gioan . . . . . . . . . 97
3.3.1. Chiêm ngắm vinh quang của Người Con độc nhất . . . . .98
3.3.2. Chứng nhân mục kích tận mắt . . . . . . . 99
3.3.3. Giáo huấn của Thần Khí sự thật đối với các chứng nhân . . . . . . . . . 101
3.4. Sách Công vụ Tông Đồ. . . . . . . . . . .102
3.4.1. Mối tương quan bản thân và trực tiếp
của các Tông Đồ với Đức Giêsu . . . . . . . . . . .104
3.4.2. Các diễn từ và các việc làm của các Tông Đồ . . 105
3.4.3. Công trình của Thánh Thần . . . . . . . 107
3.4.4. Sự hoàn thành Cựu Ước . . . . . . . . 108
3.4.5. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . 111
3.5. Các thư của thánh Tông Đồ Phaolô . . . . . .112
3.5.1. Thánh Phaolô làm chứng về nguồn gốc thần linh
của Sách Thánh . . . . . .112
3.5.2. Thánh Phaolô làm chứng về nguồn gốc thần linh
của Tin Mừng của mình . . . . . . . . 113
3.5.3. Thừa tác vụ tông đồ của thánh Phaolô và nguồn gốc
thần linh của tác vụ này . . . . . . . . 116
3.5.4. Thánh Phaolô chứng nhận nguồn gốc các thư
của ông là từ Thiên Chúa . . . . . . . . 118
3.6. Tư gửi tín hữu Hípri . . . . . . . . . . .119
3.6.1. Lịch sử việc mặc khải của Tiên Chúa . . . . 119
3.6.2. Mối tương quan của tác giả với mặc khải của Người Con. . . . . . . . . 124
3.7. Sách Khải huyền . . . . . . . . . . . . .127
3.7.1. Nguồn gốc thần linh của bản văn theo tự ngôn (1,1-3). . . . . . . . . . 127
3.7.2. Sự biến đổi của Gioan được thực hiện nhờ Tần Khí,
được quy hướng về Đức Kitô (Kh 1,10; 4,1-2) . . . . . . . . 129
3.7.3. Toàn thân con người đều liên hệ đến việc diễn tả
thông điệp ngôn sứ (Kh 10,9-11) . . . . . . 131
3.7.4. Sự toàn vẹn, không thể thêm bớt, của cuốn sách
được linh hứng (22,18-19) . . . . . . . 132
3.7.5. Tóm lược thứ nhất về chủ đề “xuất xứ từ Tiên Chúa”. . . . . . . .133
4. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
4.1. Cái nhìn tổng quát về mối tương quan “Thiên Chúa –
tác giả con người” . . . . . . . . . . . .136
4.1.1. Tổng hợp vắn tắt . . . . . . . . . . . 136
4.1.2. Những nét đặc biệt chính yếu của ơn linh hứng . . . . . .140
4.1.3. Đón nhận các sách đã được linh hứng như thế nào
cho thích hợp? . . . . . . . . . . . . 143
4.2. Các truyền thống của Tân Ước xác nhận ơn linh hứng
của Cựu Ước và đem lại cho Cựu Ước cách giải thích
theo nghĩa Kitô học. . . . . . . . . . . .144
4.2.1. Một vài ví dụ . . . . . . . . . . . . 144
4.2.2. Chứng từ của 2 Timôthê 3,15-16 và 2 Phêrô 1,20-21 . . . . . .146
4.3. Tiến trình thành hình văn chương của các Sách Thánh và ơn linh hứng . . .148
4.4. Tiến tới một Tư Quy của hai Giao Ước . . . . .152
4.4.1. Việc khóa sổ các sưu tập thư của thánh Phaolô
và thư của thánh Phêrô. . . . . . . . . 153
4.4.2. Tiến tới một Tư Quy của hai Giao Ước . . . 154
4.5. Việc đón nhận các sách Kinh Thánh và sự thành hình Tư Quy . . . . . . .156
4.5.1. Giai đoạn trước Lưu đày . . . . . . . . 157
4.5.2. Giai đoạn sau Lưu đày . . . . . . . . . 158
4.5.4. Tư Quy Cựu Ước nơi các Giáo phụ . . . . 161
4.5.5. Sự thành hình Tư Quy Tân Ước. . . . . . 162
PHẦN THỨ HAI …………..167
CHỨNG TỪ CỦA CÁC VĂN PHẨM KINH THÁNH
LIÊN QUAN ĐẾN CHÂN LÝ CỦA CÁC VĂN PHẨM NÀY
1. Dẫn nhập . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
1.1. Chân lý của Kinh Thánh theo Dei Verbum . . . .168
1.2. Tâm điểm nghiên cứu của chúng ta về chân lý Kinh Tánh . . . . . . . . . .172
2. Chứng từ của các bản văn chọn trong Cựu Ước . . . . 174
2.1. Các trình thuật Sáng tạo (St 1 – 2) . . . . . . .175
2.2. Mười Điều Răn (Xh 20,2-17 và Đnl 5,6-21). . . .178
2.2.1. Cấu trúc văn chương của hai bản Mười Điều Răn 179
2.2.2. Bình giải và những hàm nghĩa thần học . . . 181
2.3. Các sách Lịch sử . . . . . . . . . . . . .182
2.4. Các sách Ngôn sứ . . . . . . . . . . . .184
2.4.1. Thiên Chúa trung tín . . . . . . . . . 185
2.4.2 Thiên Chúa công minh . . . . . . . . . 186
2.4.3. Thiên Chúa thương xót . . . . . . . . . 188
2.5. Các Thánh vịnh . . . . . . . . . . . . .190
2.5.1. Thiên Chúa toàn năng (Tv 46) . . . . . . 191
2.5.2. Thiên Chúa của sự công chính (Tv 51) . . . . 193
2.6. Sách Diễm ca . . . . . . . . . . . . . .198
2.7. Các sách Khôn ngoan . . . . . . . . . . .201
2.7.1. Sách Khôn ngoan và sách ông Sirac:
lòng ái nhân của Thiên Chúa . . . . . . . . . . . 202
2.7.2. Sách Gióp và sách Giảng viên: sự khôn dò của Tiên Chúa . . . . . 206
2.8. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . .210
3. Chứng từ của các bản văn chọn trong Tân Ước . . . . 211
3.1. Các sách Tin Mừng . . . . . . . . . . . .211
3.2. Các sách Tin Mừng nhất lãm . . . . . . . .213
3.2.1. Chân lý về Thiên Chúa . . . . . . . . . 213
3.2.2. Chân lý về ơn cứu độ của con người. . . . . 216
3.3. Sách Tin Mừng của Gioan . . . . . . . . .220
3.3.1. Mối tương quan của Chúa Con với Chúa Cha . . . . .221
3.3.2. Mối tương quan của Chúa Con và cũng là
Đấng Cứu Độ với nhân loại . . . . . . . 224
3.3.3. Lối đi của con người tới ơn cứu độ . . . . . 229
3.4. Các thư của thánh Tông Đồ Phaolô . . . . . .231
3.4.1. Thánh Phaolô biết mặc khải từ chính ơn gọi của mình
và từ Truyền Thống của Hội Thánh . . . . . 233
3.4.2. Thiên Chúa mặc khải chính Người trong Đức Kitô
chịu đóng đinh và phục sinh . . . . . . . 235
3.4.3. Ơn cứu độ được lãnh nhận và được sống
trong Hội Thánh, Thân Thể của Đức Kitô . . . 237
3.4.4. Sự viên mãn của ơn cứu độ hệ tại ở sự phục sinh
của Đức Kitô . . . . . . . . . . . . 240
3.5. Sách Khải huyền . . . . . . . . . . . . .241
3.5.1. Dẫn nhập: Một chân lý được mặc khải, độc đáo và tạo cảm hứng . . . 241
3.5.2. Chân lý nhìn toàn thể: Vương Quốc Tiên Chúa
được thành tựu do một kế hoạch sáng tạo và cứu độ . . . . . . .244
3.5.3. Đào sâu thêm chân lý toàn thể qua sự “chân thật” . . . . . . . 248
4. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256
4.1. Những phát biểu văn chương và thần học của Cựu Ước. . . . . . . .256
4.2. Những phát biểu thần học của Tân Ước . . . . .258
4.3. Nhu cầu và các thể thức để tiếp cận Sách Thánh theo lối Tư Quy . . . . . .260
PHẦN THỨ BA ………..265
VIỆC GIẢI THÍCH LỜI THIÊN CHÚA
VÀ NHỮNG THÁCH ĐỐ
1. Dẫn nhập . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265
2. Thách đố thứ nhất: Những vấn nạn liên quan đến lịch sử….269
2.1. Các câu chuyện về ông Ápraham (Sáng thế) . . .269
2.2. Vượt qua Biển Đỏ (Xuất hành 14) . . . . . . .273
2.3. Sách Tôbia và sách Giôna . . . . . . . . . .275
2.3.1. Sách Tôbia . . . . . . . . . . . . . 275
2.3.2. Sách Giôna . . . . . . . . . . . . . 277
2.4. Các trình thuật Tin Mừng thơ ấu . . . . . . .279
2.4.1. Những điểm dị biệt . . . . . . . . . . 280
2.4.2. Những điểm tương đồng . . . . . . . . 282
2.4.3. Thông điệp . . . . . . . . . . . . . 283
2.5. Các thuật trình phép lạ. . . . . . . . . . .286
2.5.1. Các trình thuật trong Cựu Ước . . . . . . 287
2.5.2. Các phép lạ của Đức Giêsu. . . . . . . . 288
2.6. Các trình thuật về cuộc phục sinh . . . . . . .293
2.6.1. Động đất . . . . . . . . . . . . . 295
2.6.2. Thái độ của những người phụ nữ. . . . . . 296
2.6.3. Nguồn gốc của thông điệp phục sinh . . . . 297
2.6.4. “Giá trị thần học của các sách Tin Mừng” . . . 299
3. Thách đố thứ hai: Những vấn nạn liên quan đến luân lý và xã hội . . . . . . . . 301
3.1. Bạo lực trong Kinh Thánh . . . . . . . . .302
3.1.1. Bạo lực và những phương thuốc luật pháp để chữa trị……303
3.1.2. Luật tru diệt . . . . . . . . . . . . 306
3.1.3. Lời cầu nguyện đòi báo oán . . . . . . . 309
3.2. Vị thế xã hội của người phụ nữ . . . . . . . .314
3.2.1. Người vợ phải phục tùng chồng . . . . . . 315
3.2.2. Sự thinh lặng của phụ nữ trong các buổi hội họp cộng đoàn . . . . . 317
3.2.3. Vai trò của người phụ nữ trong các cộng đoàn ….. 318
4. Kết luận . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320
4.1. Tổng hợp vắn tắt . . . . . . . . . . . . .321
4.2. Một vài hệ luận giúp đọc Kinh Thánh. . . . . .323
KẾT LUẬN TỔNG QUÁT . . . . . . . . . . . . . . 327
1. Xuất xứ thần linh của các văn phẩm Kinh Thánh . . . 329
1.1. Đồng thanh với Lời . . . . . . . . . . . .331
1.2. Tính cách đa phức của các thể thức chứng nhận . . . . . . . .333
2. Chân lý của Sách Thánh . . . . . . . . . . . . . . 337
2.1. Một chân lý đa dạng. . . . . . . . . . . .338
2.2. Chân lý được diễn tả trong hình thức có tính cách lịch sử . . . . . .340
2.3. Chân lý có tính cách Tư Quy . . . . . . . .341
2.4. Các truyền thống văn chương của các tôn giáo khác. . . . . . . . .343
3. Việc giải thích những trang phức tạp của Kinh Tánh . . . . . . . . .345
Bản tra mục sách Thánh . . . . . . . . . . . . . . 349
